So ovoj napis sakam da dadam edna preporaka za Muslimanite koi potekloto im e od Makedonija od kade shto doajgam i jas. Na ova me pottiknaa problemite koi gi strejcavaat moite sograjgani koi se kako mene vo stranstvo na pecalba i nekoj raboti mnogu gi zbunuvaat. Vo pocetokot i mene me zbunuvaa pa zatoa pocnav da istrazhuvam i dojdov do eden ednostaven odgovor. Toa seto doajga od Kuranskiot Ajet kade Allah gleshanuhu ni veli deka nas ne gleda kako zaednica. A isto taka i od kazhuvanjata na nashiot drag pejkamber Muhamed s.a.v.s koj rekol deka muslimanite kako i drugite dve golemi veri ce se rasturat na mnogu sekti i toa Evreite na 71 sekta Hristijanite na 72 sekti a Muslimanite na 73 sekti a samo edna e negovata vistinska. No nie nemozheme nikogash da znaeme koja bi bilo sega najtocnata.
Muslimanite vo svetot najpovejce se opredeluvaat sprema cetirite najpriznati shkoli a toa se:
-Hanefijska shkola
-Hanbelijska shkola
-Malikiska shkola
-Shafijska shkola
Spored moeto poteklo se naojgam sebesi vo koj pravec treba da se shkoluvam i ja izucuvam verata, jas dojagam od Makedonija i vo nashata zemja imame IVZ-Islamska Verska Zaednica na Makedonija vo koja zaednica se site Gamii vo drzhavata i site Ogi-Imami. Od ovaa Islamska zaednica site mejtepi site Gamii dobivaat izvestuvanje za tocnoto vreme na obavuvanje Namaz, za site drugi praznici i proslavi od oblasta na zaednicata. Nashata IVZ se drzhi do Hanefijskata shkola, koja isto taka pogolem del na Muslimani ja praktikuvaat.
Znaci mnogu ednostavno nie treba samo da go pocituvame toa shto ni doajga od ovaa ustanova kade se vraboteni najucenite strucnjaci od ovaa oblast vo drzhavata, Vo ovaa zaednica se site Muslimani na tloto na drzhavata bilo da se Albanci,Turci,Romi ili Makedonci muslimani poznati ushte kako Torbeshi. Iako vo Gamiite jazikot se menuva sprema Gemaatot i se zboruva na jazik od mnozinstvoto vo taa Gamija no se drugo se obavuva na ist nacin.
Spored nashata Islamska verska zaednica nie treba da klanjame 5 dnevni namazi koi se objasneti vo knigite koi izleguvaat od ovaa zaednica na site jazici vo drzhavata. No sepak jas bi pojasnil:
-1- Sabaf namaz prvo se povikuva Gemaatot so EZAN da pristapi, pa potoa se klanja dva rekata sunet sekoj poedinecno sam, pa se vika ikamet i se klanjaat dva rekata Farz namaz site zaedno po vodstvo na Imamot. kaj sabafskiot Farz namaz Imamot naglas gi kazhuva sureto Fatiha i edno po izbor zatoa shto ovoj namaz spajga vo nojcen namaz i za nojcnite namazi vo koi spajgaat i Aksham namaz i Jacija namaz Farzot vo prvite dva rekata Imamot naglas gi izgovara.vremeto na sabaf namaz kaj nas e sekogash 30 minuti pred izgrejsonce. nakraj se trgaat tespih i se pravi dovata.
-2-Poldneven namaz -POLDEN- se klanja na nacin- prvo se klanjaat 4 rekati sunet sekoj poedinacno sam kako i sekoj sunet, so toa shto na vtoriot rekat se ostanuva dolu i se proucuva ETEHIJATU pa se odi na 3 i 4 rekat, pa se vika ikamet i se klanjaat 4 rekati Farz namaz site zaedno po Imamot isto i tuka na vtor rekat se veli Etehijatu. posle Farz namaz se odi da se klanja i 2 rekata son sunet koi se isti kako i sabafskiot sunet. vremeto za polden kaj nas sekogash e tocno na pladne vo 12 casot ili po novo vo 13 casot. isto i ovoj namaz kako i site drugi zavrshuvaat so tespi i dova.
-3- Ikindija namaz se sostoi od 4 rekati sunet koi se razlikuvaat od Pladnevniot sunet po toa shto na Vtoriot rekat osven etehijatu se dodavaat i salavatite. Posle sunetot isto kako i pladnevniot namaz se klanjaat 4 rekati farz na isti nacin. Vremeto za Ikindija namaz e nekade na polovina pomegu Polden i Aksham namaz.potoa tespi i dova.
-4- Aksham namaz se klanja na poseben nacin taka shto posle izucuvanjeto na Ezan se izucuva dova i posle dovata odma se izucuva Ikamet pa se pristapuva na Farz namaz zaedno site po Imamot i se sostoi od 3 rekati i toa prvite dva isto kako i sabafskiot namaz naglas i posle Etehijatu se odi na tret rekat kade imanot vo sebe go izustva Fatiha. Posle Akshamskiot Farz se odi na dva rekata Son Sunet namaz sekoj posebno. potoa tespi i dova.
-5- Jacija namaz se sostoi od 4 rekati sunet koi se klanjaat na ist nacin kako i Ikindija sunetot pa se vika Ikametot i se odi na 4 rekati Farz namaz po imamot site zaedno, i tuka prvite dva rekati se naglas. posle Farz se odi da se klanja 2 rekata son sunet isto kako sabafskiot sunet.i na kraj se dodava i Vitri namza koj e poseben namaz nojcen namaz samo shto kaj nas se klanja zaedno so jacijata.
Vitri namaza se sostoi od tri rekati i e ist kako Akshamskiot farz samo na krajot od tretiot rekat se pravi tekbir i se proucva KUNUT dova.
Osven ovie sekojdnevni pet namzai kaj nas se klanja i Guma namaz vo Petok koj se klanja za polden i vo Gemat. Nemozhe doma da se klanja ako ste doma sam togash klanjate normalen polden namaz koj vo Gamiite namesto polden se klanja Guma namaz. Vo mojata Islamska Zaednica Guma namaz se sostoi od
– 4 rekati sunet Guma
– 2 rekati Farz Guma i Hudba vais.
– 4 rekati son sunet Guma
– 4 rekati Ahiriz Zuhri sunet
– 2 rekati vakti sunet
posle ova se odi na tespi i dova.
Drug Namaz obavezen e i Bajram namaz i toa dva namazi za Ramazanskiot Bajram i za Kulban Bajram.
Ovoj namaz se klanja vo odreden den koj IVZ odlucuva spored nivnite presmetki koga e najtocno.
Se klanja 45 minuti posle sabaf namaz Bajramskiot namaz e isto kako i Guma namaz Vagib i se klanja vo Gemaat. Se klanja na isti nacin kako i sabafskiot farz po Imamot samo shto ovde na sekoj rekat se dodavaat po tri tekbiri.
Isto taka obavezen namaz e i Teravi namaz koj se klanja Za vreme na Ramazanskiot post i toa odma posle Jacija namaz a pred vitri namaz.Kaj nas se klanja 20 rekati teravija namaz i toa taka da na sekoj 4 rekat se sedi i se velat tekbiri ubavo e odmorot da e znacitelen a ne odma da se prejde na novi 4 rekati. Na sekoj novi 4 rekati se uci Subhaneke, Euzubila,Bismilla,Fatiha i Sura. znaci 5 pati po 4 rekati.Prvata teravija se klanja nojcta pred prviot den Ramazanski.
So ova sakav nakratko da kazham kako treba nie Muslimanite koi sme po poteklo od ovaa zaednica IVZ na Makedonija da ja praktikuvame verata.
Golem problem nastanuva za onie koi se vo stranstvo na pecalba kade verata ne e zabraneta i dozvoleno e nivno praktikuvanje i zdruzhuvanje no nepostoi edna IVZ tuku sekoj si napravil svoj Mejtep po princip na negovoto poteklo. Taka da imame razni kulturi i obicai koi se na edno mesto zdruzheni kako primer bi go zel Minhen kade gi ima od site vrsti. Tuka bi preporacal na nashite sograjgani da posetuvaat povejce gamii koi se so poteklo od bivshite Yugoslovenski drzhavi koi se mnogu slicni i isti vo praktikuvanjeto na verata.Vo Germanija se otpocna inicijativa da se oformi IVZ na Germanija koja bi gi soedinila site vo eden pravec.
Iako nekoj Gamii im se poblisku i sakaat tuka da obavat namaz nemaat nikakov grev toa da go napravat no ne treba da se cudat ako ima razliki vo nivnoto obavuvanje na namaz.Zatoa shto sekoja Gamija ima i svoe pokrovitelstvo i osnovateli obicno osnovacite se po potklo od edno isto mesto, tie Gamii si imaat i svoi redovni clenovi koi plajcaat clanarini za odrzhuvanje na ovoj Mejtep znaeme deka treba da plajcaat kirii i drugi davacki znaci osnovacite se i donatori i clenovi. Sekoja Gamija si ima i svoi tradicionalni obelezja od nivnite kraevi i isto si imaat i tradicii.
Muslimanite koi se od Mojata zaednica treba da se uclenat vo onie gamii kade im e najslicen Umetot po nivnata zaednica od kade i doajgaat i da ucestvuvaat vo izdrzhuvanjeto na toj Mejtep.
Ubavo e da posetuvate i drugi gamii da klanjate i so drugi Gemaati toa e sevap no sepak treba shtom sakate da bidete Praktikant na Verata bidete del od nekoja zaednica i donirajte uclenete se i plajcajte clanarina taka ce imate dva sevapa.
Na kraj da zaklucam deka sekoj treba da se pridrzhuva do svojata Verska zednica od kade mu e i potekloto da go prodolzhi deloto na svoite predci. stara pogovorka e Ces sekomu no drzhete se do svoeto poteklo i prenesete go na vasheto pokolenie.
